Bir apartmanda tapuya mesken olarak kayıtlı bir daire dernek ikametgahı olarak kullanabilir mi?
Dernek merkezlerinin, kütükte mesken olarak gösterilen yerlerde açılması durumunda, kat malikleri kurulunun oybirliği ile alacağı kararla onay vermesi gerekmektedir. Dernek kuruluşu sırasında bu kararın örneği dernek kurucularından istenecektir.
Dernek kamu kurumu yerleşkesinde bulunan bir yeri ikametgah olarak kullanabilir mi?
Kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu hizmetlerini veya personelini desteklemek üzere kurulan dernekler, 5072 sayılı yasa kapsamına girdiklerinden dolayı bu Kanun hükmü gereğince kamu kurum veya kuruluşunun yerleşkesinde bulunan bir yerin dernek adresi olarak kullanılması mümkün değildir. Bu Kanun kapsamı dışında bulunan derneklerin ise yetkili birimden kiralamaları durumunda kamu kurumu yerleşkesinde bulunan ve kamu hizmeti verilen kısımların dışında kalan bir yeri ikamet adresi olarak kullanabilmeleri mümkündür.
Kamu kurumu personeli tarafından kurulan bir derneğin ikamet adresi olarak kamu kurumu binaları gösterilebilir mi?
- Kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu hizmetlerini veya personelini desteklemek amacı ile kurulan dernekler 5072 sayılı Dernekler ve Vakıfların Kamu Kurum ve Kuruluşları İle İlişkilerine Dair Kanun kapsamında bulunmaktadır.
- Adı geçen Kanunun 2 nci maddesinin (a) bendi “Dernek ve vakıflar, kamu kurum ve kuruluşlarının ismini alamaz, bu kurum ve kuruluşların hizmet binaları ve müştemilatı içinde faaliyet gösteremez ve bu kuruluşlara ait araç ve gereci kullanamaz.” hükmünü amirdir.
- Bu kapsamda, derneğin 5072 sayılı Kanun kapsamına girmesi durumunda kamu kurum veya kuruluşunun hizmet binaları ve müştemilatı dernek adresi olarak kullanılamamaktadır.
- Derneğin amacının 5072 sayılı Kanun kapsamına girmemesi durumunda ise, Dernekler Mevzuatı açısından engel bulunmamakla birlikte ikamet adresi olarak kullanılacak yerin derneğe kiralanması hususunda yetkili kurum yöneticilerinden onay alınması gerektiği değerlendirilmektedir.
Dernek işlemleri nedeniyle verilen cezalar derneğe gider kaydedilebilir mi?
Derneğin iş ve işlemlerinde dernek yetkililerinin kusurları nedeniyle ödenmek zorunda olunan cezalar dernek giderlerine kaydedilmez. Bu cezalar, kusurlularca ödenmesi gerekir.
Dernekler, gelir getirici faaliyetlerde bulunabilir mi?
Dernekler, amaç ve çalışma konularını gerçekleştirmek için ihtiyaç duyduğu mali kaynağı sağlayabilmek, elde edilen geliri üyelerine paylaştırmamak, tüzüklerinde hüküm bulunmak ve mali mevzuat hükümlerini yerine getirmek şartıyla, iktisadi işletme veya şirket kurarak ticari faaliyetlerde bulunabilirler.
Derneklerde bankaya hesap açtırmak zorunlu mu?
Ancak, dernek adına gelir tahsil etmekle yetkili olan kişiler, tahsil ettikleri paraları otuz gün içerisinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar. Tahsilatı 2020 yılı için 5.000,00 TL’yi geçenler ( 9 Temmuz 2020 tarih ve 31180 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmıştır) 30 otuz günlük süreyi beklemeksizin tahsil ettikleri parayı en geç iki iş günü içinde dernek saymanına teslim ederler veya derneğin banka hesabına yatırırlar.
Dernek kasasında bulundurulabilecek para miktarı, ihtiyaçlar dikkate alınarak yönetim kurulunca belirlenir.
Derneklerin bankalarda hesap açtırması gerektiğine dair mevzuatta herhangi bir zorunluluk bulunmamaktadır.
Derneğin banka hesabına yatan paralar için alındı belgesi düzenlenmesi zorunlu mudur?
Dernek gelirleri alındı belgesi ile tahsil edilir. Ancak, dernek gelirlerinin bankalar aracılığı ile tahsili halinde banka tarafından düzenlenen dekont veya hesap özeti gibi belgeler alındı belgesi yerine geçer. Dolayısıyla, derneğin banka hesabına yatan paralar için alındı belgesi düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır.
Derneklerin, kendi web sitelerinden banka hesaplarını vererek bağış toplamaları Yardım Toplama Kanunu Kapsamına girer mi?
Derneklerin kendilerine ait web sitelerinin, derneklerin sanal ortamdaki bütünleyici unsurları olduğu, dernekten ayrı bir varlıklarının olamayacağı ve tanıtımlarını gerçekleştirmek üzere oluşturdukları göz önüne alındığında bu web siteleri üzerinden faaliyetlerini ve banka hesaplarını kamuoyuna duyurarak bağış talebinde bulunmaları yardım Toplama Kanunu Kapsamına girmemektedir.
Dernek adına bağış kabulü ile yardım toplama arasındaki fark nedir?
Derneklerin merkezinin, şubesinin veya temsilciliğinin bulunduğu yerde, yönetim kurulu üyeleri veya yönetim kurulunca yetkilendirilerek adına yetki belgesi düzenlenmiş kişiler tarafından, alındı belgesi karşılığında veya derneğin kendi web sitesi üzerinden bağış kabul edilebilmektedir. Ancak, organizasyonlarda bulunularak, ilan edilerek, duyuru yapılarak ya da kapı kapı dolaşılarak kişi ve kuruluşlardan yardım yapması istenilecek ise, 2860 sayılı Yardım Toplama Kanunu kapsamında hareket edilmesi gerekmektedir.
Kermesler Yardım Toplama Kanunu kapsamına girer mi?
Yardım Toplama Kanunu’nun 5 inci maddesinde; “Bu kanuna göre; makbuzla, belirli yerler kutu koyarak, bankalarda hesap açtırarak, yardım pulu çıkararak, eşya piyangosu düzenleyerek, kültürel gösteriler ve sergiler yoluyla, spor gösterileri, gezi ve eğlenceler düzenlemek veya bilgileri otomatik ya da elektronik olarak işleme tabi tutmuş sistemler kullanmak suretiyle yardım toplanabilir…” hükmü bulunmaktadır.
Bu doğrultuda, kermes faaliyetleri ” sergiler” yoluyla yardım toplama kapsamında değerlendirilmekte olup, yardım Toplama Kanunu hükümlerine uygun şekilde yapılması gerekmektedir.
Yardım toplama faaliyetinde bulunmak için izlenecek prosedür nedir?
Yardım toplama faaliyeti bir ilin birden fazla ilçesini kapsıyorsa o ilin valisinden, bir ilçenin sınırları içinde ise o ilçenin kaymakamından izin alınır. Yardım toplama faaliyeti birden fazla ili kapsıyorsa yardım toplama faaliyetine girişecek gerçek veya tüzel kişilerin yerleşim yerinin bulunduğu ilin valisinden izin alınır.
Yardım toplama faaliyetleriyle ilgili işlemler dernekler birimlerince yürütülmektedir.
Yardım toplayacak kişi ve kuruluşlar, isteklerini bir dilekçeyle izin vermeye yetkili makama bildirirler.
Yardım toplama faaliyetinde bulunacak olanların 27/12/1999 tarihli ve 23919 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmeliğin hükümlerine uygun hareket etmesi gerekir.
Ayrıca, yardım toplama faaliyetinde doğrudan veya bir mal ve hizmetin satışı nedeniyle, bedelli ya da bedelsiz, bilet, kupon, iştirak numarası veya her ne şekilde olursa olsun katılım hakkı verilerek karşılığı nakit olmayan her türlü eşya ve benzeri piyango ve çekiliş tertip edilebilmesi için Milli Piyango İdaresinden de izin alınması zorunludur.
Dernek tarafından yapılan yardım toplama faaliyetleriyle ilgili gelir ve giderler derneğin gelir gider defter kayıtlarına işlenmelidir.
Devlet memurlarının derneklere üye olması veya organlarında görev alması mümkün müdür?
Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri hakkında özel kanunlarında getirilen kısıtlamalar saklıdır.
Bu çerçevede, Dernekler Mevzuatında yasaklayıcı bir hüküm bulunmamakla birlikte, Devlet memurlarının çalıştıkları kurumların özel kanunlarında yasaklayıcı bir hüküm yok ise dernek kurucusu veya kurulmuş derneklere üye olabilecekleri gibi bu derneklerin organlarında da görev alabileceklerdir.
Dernek üyeliğinden ayrılanlara ödemiş oldukları aidatlar geri verilebilir mi?
Üyelerin ödenti verme borcu tüzükle düzenlenir. Tüzükte düzenleme yoksa üyeler, dernek amacının gerçekleşmesi ve borçlarının karşılanması için zorunlu ödentilere eşit olarak katılırlar. Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu sürenin ödentisini vermek zorundadır. Yönetim kurulu aidat borçlarını Borçlar Kanununa göre icra yoluyla tahsil edebilir.
Dernek gelirleri, üye ödentisi, dernek faaliyetleri sonucunda veya dernek malvarlığından elde edilen gelirler ile bağış ve yardımlardan oluşur.
Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, dernek malvarlığında hak iddia edemez.
Bu kapsamda, dernek üyeliğinden çıkan üyeye, üyelikte bulunduğu sürede vermiş olduğu üye ödentilerinin geri ödenmesi söz konusu değildir.
Derneğin üyesi olmayanlar yönetim kuruluna seçilebilir mi?
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 68 inci maddesinde; Her üyenin, derneğin faaliyetlerine ve yönetimine katılma hakkının olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanunun 73 üncü maddesinde “Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur.” Hükmü bulunmaktadır.
Bu kapsamda, dernek yönetim kurulunda görev alan kişilerin o derneğin üyesi olması gereklidir.
Yabancı bir ülke vatandaşının derneğe üye olmasında sakınca var mıdır?
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 93 üncü maddesi hükmü gereğince Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olan yabancı gerçek kişiler, dernek kurabilirler veya kurulmuş derneklere üye olabilirler. Onursal üyelik için bu koşul aranmaz.
Bu kapsamda, yabancı bir ülke vatandaşının Türkiye’de bir derneğe üye olabilmesi için Türkiye’de ikamet etme hakkı elde etmiş olması gerekmektedir.
Ancak, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının aynı zamanda başka bir ülkenin de vatandaşı olmaları durumunda Türkiye’de dernek kurmaları veya derneklere üye olmalarında bir engel bulunmamaktadır.
Dernek üyesi üyelik aidatını ödemediği için üyelikten çıkartılabilir mi?
Üyelerin ödenti verme borcu tüzükle düzenlenir. Tüzükte düzenleme yoksa üyeler, dernek amacının gerçekleşmesi ve borçlarının karşılanması için zorunlu ödentilere eşit olarak katılırlar. Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu sürenin ödentisini vermek zorundadır.
Dernek tüzüğünde üyelik aidatının ödenmemiş olması üyelikten çıkarılma sebebi olarak gösterilmişse, aidatını ödemeyen üye yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkartılabilir.
Tüzükte, üyelik aidatını ödememe çıkarılma sebebi olarak belirtilmemişse bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir. Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir. Genel kurulda da üyenin aleyhine karar verilir ise karar tarihinden başlayarak bir ay içerisinde mahkemeye başvurularak çıkarma kararının iptalini istenebilir.
Dernek üyeliğinden istifa etmenin usulü nedir?
Hiç kimse, üyesi olduğu dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir. Dernek üyeliğinden ayrılma isteğini yazılı olarak yönetim kuruluna bildiren her üye o andan itibaren üyelikten ayrılmış olur. Dernek yönetim kurulu istifa yazısını almaktan kaçınırsa noter aracılığı ile istifa dilekçesinin yönetim kuruluna ulaştırılmasının sağlanması gerekir.
Yurt dışındaki bir derneğin Türkiye’de kurulmuş bir federasyona üyeliği ne şekilde olur?
Yurtdışında kurulu buluna dernekler, İçişleri Bakanlığının izniyle Türkiye’de faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya derneklerin üst kuruluşu olan federasyonlara üye olabilirler.
Yabancı bir derneğin Türkiye’de kurulu bulunan bir federasyona üye olarak katılabilmesi için, federasyona üye olacak derneğin amacı ile üye olunacak federasyonun amacının örtüşmesi, federasyona üye olması yönünde derneğin genel kurulunun kararının bulunması, üyelik için İçişleri Bakanlığından izin alınmış olması ve federasyona yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusunun federasyon yönetim kurulunca kabul edilmiş olması gerekir.
Derneğin defterlerinden herhangi biri kayıp olur veya kullanılamayacak hale gelirse ne yapılmalıdır?
Dernek tarafından tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin, gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hâle gelmesi veya kaybolması hâlinde, öğrenme tarihinden itibaren onbeş gün içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin yetkili mahkemesine zayi belgesi almak için başvurulması gerekir. Bu zayi belgesinin alınmaması durumunda sorumlular hakkında üç aya kadar hapis veya adlî para cezası uygulanabilmektedir.
Dernek defterlerinin tutulma usulü nedir?
- Dernekler tarafından tutulacak defter ve kayıtların Türkçe olması zorunludur.
- Defterler mürekkepli kalemle yazılmalıdır.
- Defterler bilgisayar ortamında da tutulabilir. Ancak, form veya sürekli form şeklinde tutulacak defterler, kullanılmaya başlanmadan önce her bir sayfasına numara verilerek ve onaylatılarak kullanılabilir.
- Onaylı sayfalar kullanıldıktan sonra defter haline getirilerek muhafaza edilmelidir.
- Elektronik sistemler ve yazı makineleri aracılığıyla örneğine uygun olarak yazdırılan form veya sürekli formlar defterlere yapıştırılarak kullanılabilir.
- Ancak, defterlere yapıştırılan çıktı köşelerinin, deftere temas edecek şekilde ve yeni bir karar alınmadan önce noterden tasdik ettirilmesi şarttır.
- Yevmiye defteri maddelerinde yapılan yanlışlar ancak muhasebe kurallarına göre düzeltilebilir. Diğer defter ve kayıtlara rakam ve yazılar yanlış yazıldığı takdirde düzeltmeler ancak yanlış rakam ve yazı okunacak şekilde çizilmek, üst veya yan tarafına veya ilgili bulunduğu hesaba doğrusu yazılmak suretiyle yapılabilir.
- Yanlış rakam ve yazının çizilmesi halinde, bu rakam ve yazıyı çizen tarafından paraflanmalıdır.
- Defterlere geçirilen bir kayıt; kazımak, çizmek veya silmek suretiyle okunamaz hale getirilmemelidir.
- Karar defterinin sayfa sonunda imza için bırakılan bölümü hariç defterlerin satırları, çizilmeksizin boş bırakılmamalıdır.
- Derneklere ait belgeler, kaydedildikleri defterdeki kayıt sırasına uygun olarak numaralandırılmalı ve dosyalanarak saklanmalıdır.
Dernek defterlerinin tasdikindeki usul nedir?
Dernek tarafından tutulması gerekli olan defterlerle ilgili hususlar 31/05/2005 tarihli ve 25772 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Dernekler Yönetmeliğinin 31-36 ncı maddelerinde ayrıntılı olarak belirtilmiştir. Bu Yönetmelikte yazılı defterleri kullanacak dernekler, bunları kullanmaya başlamadan önce merkezinin bulunduğu il dernekler müdürlüğüne veya notere tasdik ettirmeleri gerekmektedir. Bu defterlerin kullanılmasına herhangi bir yıla bağlı kalınmaksızın sayfaları bitene kadar devam edilir ve defterlerin yıl sonunda kapatma veya her yıl için ara tasdiki yapılmaz. Ancak, Yevmiye Defteri kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda, her yıl yeniden tasdik ettirilir. Büyük defterin onaylatılması zorunlu değildir.
Dernekler tarafından kurs düzenlenmesinin usulü nedir?
- Dernekler, tüzüklerinde belirtilen amacın gerçekleştirilmesi ya da ticari gelir elde etmek amacıyla kurs açabilirler.
- Derneklerin kurs açarak eğitim-öğretim faaliyetlerinde bulunabilmesi için eğitim-öğretim faaliyetlerinin tüzüklerinde belirtilen faaliyet konuları arasında yer alması, bu faaliyetin askerliğe, millî savunma ve genel kolluk hizmetlerine hazırlayıcı nitelikte olmaması ve milli eğitim müdürlüğünden izin alınması gerekmektedir.
- Dernekler tarafından açılacak kurslarda kursiyerlerden ücret alınacak olması durumunda, bu faaliyet için iktisadi işletme veya şirket kurmaları gerekmektedir.
- Derneklerin düzenlediği kurslarla ilgili olarak ayrıca il dernekler müdürlüğüne bildirimde bulunma zorunluluğu bulunmamaktadır.
Türkiye’de bulunan derneklerin isimlerine nereden ulaşılabilir?
- www.siviltoplum.gov.tr adresinde yer alan “İstatistikler” bölümünden ulaşabilirsiniz. Ayrıca e-Devlet Kapsında sunulan hizmetlerimizden de ulaşılabilmektedir.
Derneğin kurucuları, yöneticileri ve üyeleri dernek merkezinin bulunduğu ilde ikameti gerekli midir?
- Dernek kurucularının, yöneticilerin ya da üyelerinin, derneğin kurulu bulunduğu yerin dışında ikamet ediyor olmasının, dernekler mevzuatı açısından herhangi bir sakıncası bulunmamaktadır.
Derneğin adında “Türkiye” kelimesi kullanmanın prosedürü nedir?
- Dernek adlarında; Türk, Türkiye, Milli, Cumhuriyet, Atatürk, Mustafa Kemal kelimeleri ile bunların baş ve sonlarına getirilen eklerle oluşturulan kelimeler İçişleri Bakanlığının izni ile kullanılabilir.
- Derneğin, söz konusu izni alabilmesi için, Dernekler Yönetmeliği’nin 53 üncü maddesinde belirtilen şartları taşıması ve aynı Yönetmeliğin 54 üncü maddesinde belirtilen evrakı tamamlayarak, merkezinin bulunduğu yerin mülki idare amirliğine başvuruda bulunması gerekmektedir.
Dernek Yönetim Kurulunun tüm üyelerinin istifa etmesi durumunda yapılacak işlem nedir?
- Yönetim kurulu üye sayısı, boşalmalar sebebiyle yedek üyelerin de göreve getirilmesinden sonra üye tamsayısının yarısının altına düşerse; genel kurul, kalan yönetim kurulu üyeleri veya denetim kurulu tarafından bir ay içinde toplantıya çağrılmalıdır. Çağrı yapılmazsa, üyelerden birinin istemi üzerine, sulh hâkimi, üç üyeyi genel kurulu toplantıya çağırmakla görevlendirir. Yapılacak genel kurulda yönetim kurulu yeniden seçilmelidir.
Dernek adına gayrimenkul alımı hangi usulle yapılır?
- Dernekler, genel kurullarının yetki vermesi üzerine yönetim kurulu kararıyla taşınmaz mal satın alabilir veya taşınmaz mallarını satabilirler. Bu konuda yetkili organlardan karar alındıktan sonra tapu müdürlüğünde işlem yapılabilmesi için, dernek merkezinin bulunduğu yer mülki idare amirliğinden (Dernekler Biriminden) yetki belgesi alınması gerekmektedir.
- Dernekler, edindikleri taşınmazları tapuya tescilinden itibaren otuz gün içinde Dernekler Yönetmeliği Ek-26’da gösterilen “Taşınmaz Mal Bildirimi” formunu doldurmak suretiyle derneğin merkezinin bulunduğu mülki idare amirliğine bildirmekle yükümlüdürler.
İçişleri Bakanlığından derneklere yardım yapılmasının şart ve usulü nedir?
- 5018 Sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 29 uncu maddesi kapsamında, Bakanlar Kurulunca çıkarılan Dernek, Vakıf, Birlik, Kurum, Kuruluş, Sandık ve Benzeri Teşekküllere Genel Yönetim Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Bütçelerinden Yardım Yapılması Hakkında Yönetmelik ve 14/01/2013 tarihinde yürürlüğe giren, “İçişleri Bakanlığı Bütçesinden Derneklere Yardım Yapılması Hakkında Yönerge” hükümleri çerçevesinde, proje yardımı yapılmaktadır. İçişleri Bakanlığınca desteklenecek proje konuları, desteğin miktarı ve kapsamı, kimlerin başvurabileceği, başvurunun nasıl ve nereye yapılacağı konuları ile ilgili detaylar www.dernekler.gov.tr adresinde yer alan Proje Destek Sistemi(PRODES)’nde yer alan Başvuru Rehberinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
DERBİS şifresi nasıl alınabilir?
- Dernekler Bilgi Sistemi Projesi (DERBİS) kullanıcı iş ve işlemleri, Dernekler Yönetmeliği’nin 96 ncı maddesi doğrultusunda İl Dernekler Müdürlüklerince yürütülmektedir. DERBİS şifresi, derneğin başkanı tarafından, derneğin merkezinin bulunduğu İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğünden alınabilir.
DERBİS şifresi kullanılarak elektronik ortamda beyanname ve bildirimleri verme yetkisi nasıl alınabilir?
- Elektronik ortamda beyanname ve bildirimleri doldurma yetkisi, dernek başkanına dernek yönetim kurulu kararı ile verilir. Dernek başkanı, derneğin merkezinin bulunduğu yerin valiliğine, dernek karar defteri ve konuya ilişkin olarak alınmış yönetim kurulu kararı fotokopisi ile yazılı olarak başvurur. Dernek başkanlarına, İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlüğünce müracaat anında sistemden üretilecek kullanıcı kodu, parola ve şifreyi ihtiva eden kapalı bir zarf verilir.
Dernek tarafından elektronik ortamda beyanname ve bildirimleri doldurma yetkisi verilen ve kapalı zarf alan dernek başkanının değişmesi halinde, değişiklik mülki idare amirliğine bildirilir, daha önce verilen kullanıcı kodu, parola ve şifre iptal edilir. Derneğin talebi üzerine yeni kullanıcı kodu, parola ve şifre verilir.
Dernekler tarafından platform oluşturma usulü nedir?
- Dernekler, amaçları ile ilgisi bulunan ve kanunlarla yasaklanmayan alanlarda, kendi aralarında veya vakıf, sendika ve benzeri sivil toplum kuruluşlarıyla ortak bir amacı gerçekleştirmek üzere ve yetkili organların kararı ile platformlar oluşturabileceklerdir.
Bu kararda ayrıca platformu oluşturan kuruluşları temsille görevlendirilecek kişi veya kişilerde belirlenir.
Platformun faaliyete başlayabilmesi için, sivil toplum kuruluşlarının yetkili organlarının belirlediği temsilciler tarafından bir mutabakat tutanağı düzenlenir. Bu tutanakta;
a)Platformun oluşturulma amacı,
b)Çalışmaların yürütüleceği yerleşim yeri,
c)Yönetim grubu üyeleri ve koordinatörünün isimleri belirtilir.
- Oluşturulan platformların mülki idare amirliğine bildirilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak, derneklerin her yıl verecekleri beyannamelerinde katıldıkları platformlar ile ilgili bilgileri eksiksiz olarak belirtmeleri gerekmektedir.
Dernek tüzüğünde değişiklik nasıl yapılabilir?
Dernek tüzüğünde değişiklik genel kurul kararıyla yapılabilir. Tüzük değişikliğinde genel kurul, katılma hakkı bulunan üyelerin üçte ikisinin katılımıyla toplanır; çoğunluğun sağlanamaması sebebiyle toplantının ertelenmesi durumunda ikinci toplantıda çoğunluk aranmaz. Ancak, bu toplantıya katılan üye sayısı, yönetim ve denetim kurulları üye tam sayısının iki katından az olamaz.
Tüzük değişikliği kararları, toplantıya katılan üyelerin üçte iki çoğunluğuyla alınabilir.
Ayrıca, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 76 ncı maddesinde belirtilen; “Bütün üyelerin bir araya gelmeksizin yazılı katılımıyla alınan kararlar ile dernek üyelerinin tamamının kanunda yazılı çağrı usulüne uymaksızın bir araya gelerek aldığı kararlar geçerlidir.” hükmü çerçevesinde de üyelerin üçte iki çoğunluğunun olumlu oyu ile derneğin tüzüğü değiştirilebilir.
Derneğin adı ne şekilde değiştirilebilir ve dernekler hangi adları alamazlar?
Dernekler, tüzük değişikliği yapmak suretiyle adlarını değiştirebilirler.
Derneklerin, mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş bir siyasî partinin, bir sendikanın veya üst kuruluşun, bir derneğin veya üst kuruluşun adını, amblemini, rumuzunu, rozetini ve benzeri işaretleri ya da başka bir ülkeye ve daha önce kurulmuş Türk devletlerine ait bayrak, amblem ve flamaları kullanmaları yasaktır. Bu kapsamda, derneğin yeni adının mevcut veya mahkeme kararıyla kapatılmış veya feshedilmiş derneklerle aynı olmaması gerekmektedir.
5072 sayılı Kanun kapsamındaki bir dernek adını spor derneği olarak değiştirirse, bu kanun kapsamından çıkar mı?
Derneğin tüzüğünde belirtilen amacı, kamu kurum ve kuruluşlarını, kamu hizmetlerini veya personelini desteklemek konularına yönelik ise 5072 sayılı Kanun kapsamına girmektedir. Bu kanun kapsamındaki derneğin tüzüğünde yer alan amacı değiştirilmeden derneğin isminin spor derneği olarak değiştirilmesi derneği bu Kanun kapsamından çıkartmamaktadır.
Derneğe üye olmak için nasıl bir işlem gereklidir?
Kanunlardaki özel düzenlemeler hariç, fiil ehliyetine sahip bulunan her gerçek kişi ile tüzel kişiler, derneklere üye olma hakkına sahiptir. Ancak, dernek tüzüklerinde üyelik için özel şartlar belirlenebilir. Derneklere üye olmak isteyen kişilerin, derneğe yazılı olarak başvuruda bulunması ve dernek yönetim kurulları da dernek tüzüğünde belirtilen hükümler doğrultusunda üyelik başvurularını en geç 30 gün içerisinde üyeliğe kabul veya red şeklinde karara bağlayarak sonucunu başvuru sahibine bildirmesi gerekmektedir.
Devlet memurlarının derneklere üye olması veya organlarında görev alması mümkün müdür?
Fiil ehliyetine sahip gerçek veya tüzel kişiler, önceden izin almaksızın dernek kurma hakkına sahiptir. Ancak, Türk Silahlı Kuvvetleri ve kolluk kuvvetleri mensupları ile kamu kurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri hakkında özel kanunlarında getirilen kısıtlamalar saklıdır.
Bu çerçevede, Dernekler Mevzuatında yasaklayıcı bir hüküm bulunmamakla birlikte, Devlet memurlarının çalıştıkları kurumların özel kanunlarında yasaklayıcı bir hüküm yok ise dernek kurucusu veya kurulmuş derneklere üye olabilecekleri gibi bu derneklerin organlarında da görev alabileceklerdir.
Dernek üyeliğinden ayrılanlara ödemiş oldukları aidatlar geri verilebilir mi?
Üyelerin ödenti verme borcu tüzükle düzenlenir. Tüzükte düzenleme yoksa üyeler, dernek amacının gerçekleşmesi ve borçlarının karşılanması için zorunlu ödentilere eşit olarak katılırlar. Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu sürenin ödentisini vermek zorundadır.
Dernek gelirleri, üye ödentisi, dernek faaliyetleri sonucunda veya dernek malvarlığından elde edilen gelirler ile bağış ve yardımlardan oluşur.
Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, dernek malvarlığında hak iddia edemez.
Bu kapsamda, dernek üyeliğinden çıkan üyeye, üyelikte bulunduğu sürede vermiş olduğu üye ödentilerinin geri ödenmesi söz konusu değildir.
Derneğin üyesi olmayanlar yönetim kuruluna seçilebilir mi?
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 68 inci maddesinde; Her üyenin, derneğin faaliyetlerine ve yönetimine katılma hakkının olduğu belirtilmiştir. Aynı Kanunun 73 üncü maddesinde “Genel kurul, derneğin en yetkili karar organı olup; derneğe kayıtlı üyelerden oluşur.” Hükmü bulunmaktadır.
Bu kapsamda, dernek yönetim kurulunda görev alan kişilerin o derneğin üyesi olması gereklidir.
Yabancı bir ülke vatandaşının derneğe üye olmasında sakınca var mıdır?
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 93 üncü maddesi hükmü gereğince Türkiye’de yerleşme hakkına sahip olan yabancı gerçek kişiler, dernek kurabilirler veya kurulmuş derneklere üye olabilirler. Onursal üyelik için bu koşul aranmaz.
Bu kapsamda, yabancı bir ülke vatandaşının Türkiye’de bir derneğe üye olabilmesi için Türkiye’de ikamet etme hakkı elde etmiş olması gerekmektedir.
Ancak, yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının aynı zamanda başka bir ülkenin de vatandaşı olmaları durumunda Türkiye’de dernek kurmaları veya derneklere üye olmalarında bir engel bulunmamaktadır.
Dernek üyesi üyelik aidatını ödemediği için üyelikten çıkartılabilir mi?
Üyelerin ödenti verme borcu tüzükle düzenlenir. Tüzükte düzenleme yoksa üyeler, dernek amacının gerçekleşmesi ve borçlarının karşılanması için zorunlu ödentilere eşit olarak katılırlar. Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu sürenin ödentisini vermek zorundadır.
Dernek tüzüğünde üyelik aidatının ödenmemiş olması üyelikten çıkarılma sebebi olarak gösterilmişse, aidatını ödemeyen üye yönetim kurulu kararı ile üyelikten çıkartılabilir.
Tüzükte, üyelik aidatını ödememe çıkarılma sebebi olarak belirtilmemişse bu çıkarma kararına, haklı sebep bulunmadığı ileri sürülerek itiraz edilebilir. Genel kurul, üyeliğe kabul ve üyelikten çıkarma hakkında son kararı verir. Genel kurulda da üyenin aleyhine karar verilir ise karar tarihinden başlayarak bir ay içerisinde mahkemeye başvurularak çıkarma kararının iptalini istenebilir.
Dernek üyeliğinden istifa etmenin usulü nedir?
Hiç kimse, üyesi olduğu dernekte üye kalmaya zorlanamaz. Her üye yazılı olarak bildirmek kaydıyla, dernekten çıkma hakkına sahiptir. Dernek üyeliğinden ayrılma isteğini yazılı olarak yönetim kuruluna bildiren her üye o andan itibaren üyelikten ayrılmış olur. Dernek yönetim kurulu istifa yazısını almaktan kaçınırsa noter aracılığı ile istifa dilekçesinin yönetim kuruluna ulaştırılmasının sağlanması gerekir.
Yurt dışındaki bir derneğin Türkiye’de kurulmuş bir federasyona üyeliği ne şekilde olur?
Yurtdışında kurulu buluna dernekler, İçişleri Bakanlığının izniyle Türkiye’de faaliyette veya işbirliğinde bulunabilir, temsilcilik veya şube açabilir, dernek veya üst kuruluş kurabilir veya kurulmuş dernek veya derneklerin üst kuruluşu olan federasyonlara üye olabilirler.
Yabancı bir derneğin Türkiye’de kurulu bulunan bir federasyona üye olarak katılabilmesi için, federasyona üye olacak derneğin amacı ile üye olunacak federasyonun amacının örtüşmesi, federasyona üye olması yönünde derneğin genel kurulunun kararının bulunması, üyelik için İçişleri Bakanlığından izin alınmış olması ve federasyona yazılı olarak yapılacak üyelik başvurusunun federasyon yönetim kurulunca kabul edilmiş olması gerekir.
Dernek üyeliğinden ayrılma durumunda aidat borçlarının durumu ne olur?
Üyelerin ödenti verme borcu tüzükle düzenlenir. Tüzükte düzenleme yoksa üyeler, dernek amacının gerçekleşmesi ve borçlarının karşılanması için zorunlu ödentilere eşit olarak katılırlar. Dernekten çıkan veya çıkarılan üye, üyelikte bulunduğu sürenin ödentisini vermek zorundadır. Yönetim kurulu aidat borçlarını Borçlar Kanununa göre icra yoluyla tahsil edebilir.